28 mei 2024
Veel verbetering mogelijk in opvang mensen in psychische nood
De resultaten van de monitor 'Cliëntervaringen met de acute crisisketen' zijn bekend. De monitor is een meerjarig onderzoek naar veranderingen in de crisisketen en hoe cliënten deze ervaren. Het onderzoek laat zien dat vooral de bejegening van mensen die een psychische crisis hebben meegemaakt veel beter kan.
Ons Centrum voor Cliëntervaringen (CvC) heeft onderzocht hoe cliënten de eerste opvang in een crisis ervaren hebben. Hiervoor hebben wij 2 ervaringsdeskundige onderzoekers ingezet die leiding gaven aan het onderzoek. Zij hebben 17 diepte - interviews afgenomen bij mensen die in een crisis waren beland, waarbij 112 werd gebeld of de politie erbij werd gehaald.
Als mens benaderen
De belangrijkste punten die cliënten hulpverleners willen meegeven is:
- Behandel ons als mens en niet als nummer, object of crimineel.
- Spreek ons aan op gelijkwaardig niveau.
- Neem ons serieus.
- Ga het gesprek aan en luister naar ons verhaal.
Te vaak ervaren cliënten dat hulpverleners hen lomp bejegenen, negeren of niet naar hen luisteren. Menselijk contact voelen en oprechte belangstelling werken helend.
Behoefte gerustgesteld te worden
De helft van de cliënten zat in grote angst tijdens hun crisis en wilde vooral gerustgesteld worden. Ze wilden horen dat ze veilig waren, dat er hulp geregeld zou worden en dat het goed zou komen. Een paar geruststellende woorden kunnen voor cliënten in crisis al heel veel betekenen.
Informatie
Ongevraagd informatie verstrekken over wat de hulpverlener doet en van plan is, wat hij of zij ziet en de situatie beoordeelt, waarderen cliënten zeer. Praat ook met mensen als ze psychotisch zijn of niks lijken te begrijpen of op te nemen. Ze nemen soms meer op dan het lijkt.
Schaamte
Mensen schamen zich als medewerkers van de politie of ambulance hen in het openbaar of voor hun huis aanspreken of aanhouden. Als het al moet, dan het liefst buiten het zicht van de buren. Meerdere respondenten gaven aan zich te schamen als hulpdiensten met zwaailichten en sirenes aankwamen.
Ook schamen zij zich als ze in onverzorgde staat van huis of straat opgehaald worden. Hoe in de war mensen ook lijken, ze zijn zich vaak bewust van hun uiterlijk en persoonlijke verzorging en zouden zich graag willen opfrissen tijdens het wachten op hulp of beoordeling in de onderzoeksruimtes.
Knokken om hulp
In sommige schrijnende situaties moesten cliënten heel hard knokken en alles uit de kast halen om opgenomen en behandeld te worden. Anderen denken dat de crisis voorkomen had kunnen worden als ze op een eerder moment - toen ze om hulp vroegen - de juiste hulp hadden gekregen.
Terugkijken op crisis
Cliënten die een crisissituatie hebben meegemaakt, hebben duidelijk behoefte om hun ervaringen te delen en terug te kijken. Soms al kort na de crisis, soms pas jaren later, als ze eraan toe zijn. Enkele respondenten hadden graag met hun hulpverlener teruggeblikt.
Dit gebeurde dan niet omdat het gesprek niet tot stand was gekomen, of niet was aangeboden of werd ontmoedigd. Cliënten missen vaak een heel deel van hun leven waarin ze ernstig ontregeld waren en hebben vragen over wat er gebeurd is. Zo willen ze betekenis geven aan die tijd en hun ervaringen.
Ervaringsdeskundigen
Een aantal mensen gaf aan dat ze in hun crisis veel aan het contact met ervaringsdeskundigen hadden gehad. Ze kregen bruikbare informatie over hun gedrag of tips hoe om te gaan met een paniekaanval.
Ze vertrouwden ervaringsdeskundigen soms meer dan professionals als het gaat om nut en noodzaak van medicatie. Ervaringsdeskundigen zaten met een kop thee de cliënt thuis op te wachten na terugkeer van een opname. Dat waardeerden zij enorm.
Levensreddend
Cliënten bestempelen organisaties als De Waterheuvel en Centrum de Brouwerij - waar veel lotgenoten te vinden zijn - als helpend en zelfs levensreddend. Dit komt door:
- De contacten met en de ervaren steun van lotgenoten.
- De dagbesteding en activiteiten die structuur bieden.
- De welkome sfeer, waarin je jezelf mag zijn en je eigen weg naar herstel mag kiezen.
Wij hebben in het kader van dit onderzoek gezien dat er onder lotgenoten mooie betekenisvolle vriendschappen zijn ontstaan, waarbij men elkaar steun en troost biedt. En elkaar opzoekt en plezier maakt.
Meer resultaten
In het rapport kunt u meer resultaten vinden over:
- Ervaringen van cliënten met politieagenten, ambulancemedewerkers en medewerkers van de Spoedeisende Psychiatrie.
- Ervaringen met de onderzoeksruimtes en isoleercellen.
- Opnames in klinieken
- Het medicatiebeleid.
In memoriam
Xander van der Drift
11 december 1965 – 8 mei 2024
We hebben Xander vorig jaar leren kennen bij de start van ons onderzoek naar de opvang en bejegening van mensen met psychische kwetsbaarheid. Hij heeft met zijn openheid en ervaringswijsheid een zeer belangrijke en waardevolle bijdrage geleverd aan dit onderzoek. Xander kon op indrukwekkende manier en met veel nuance over de GGZ praten. Hij was een mooi mens, heel fijn om mee samen te werken. We zijn dankbaar voor zijn waardevolle inbreng. Lees verder op de website van het CvC.