28 april 2025
Gemeente kan meer halen uit 'Doorstroomoffensief Passend Wonen'
Amsterdam staat aan de vooravond van een stille crisis: een grijze ramp. Duizenden ouderen dreigen de komende jaren te komen vastzitten in woningen die niet meer passen bij hun levensfase. Dat heeft grote gevolgen voor hun gezondheid, welzijn én de samenleving als geheel. Alhoewel de gemeente deze groep op het netvlies lijkt te hebben, is er wat ons betreft meer nodig om de vergrijzing op te vangen.
In 2024 presenteerde het college van burgemeester en wethouders al de 'Uitvoeringsagenda Ouderenhuisvesting' en kort geleden kwam het 'Doorstroomoffensief Passend Wonen in Amsterdam’ daarbij.
Hierin presenteert het college zijn plannen om ouderen en andere Amsterdammers beter te laten doorstromen. Zo zouden meer mensen naar een meer geschikte woning verhuizen, wat ook als oplossing dient voor de oververhitte woningmarkt.
Wij zijn blij met de stappen die de gemeente neemt. Veel hiervan lijken op onze aanbevelingen uit ons manifest ‘Help! Ouderen’. Zo zet de gemeente in op maatwerk, doorstroomcoaches en het vereenvoudigen van verhuisregelingen en woningruil. Toch zijn er nog belangrijke knelpunten die aandacht vragen.
Wonen in de eigen buurt
Eén van de grootste wensen onder ouderen is om bij een verhuizing binnen de eigen buurt te blijven. Uit cijfers blijkt dat 52% van de 65 - plussers met verhuisplannen het liefst in hun vertrouwde wijk blijft wonen. Toch ontbreekt in het beleid duidelijk aandacht hiervoor.
De huidige stadsdelen zijn vaak te groot en te divers, waardoor verhuizen binnen het stadsdeel niet altijd aansluit bij de dagelijkse leefwereld van ouderen. Om sociale netwerken te behouden en ontworteling te voorkomen, is een voorrangsregeling voor verhuizingen binnen de eigen buurt van groot belang.
Ouderen in alle woningtypen
Het woonbeleid richt zich momenteel sterk op sociale huurders, maar bijna de helft van de Amsterdamse ouderen woont in een andere woonsituatie. Zo wonen veel ouderen in koopwoningen of in particuliere huur, en lopen ze bij doorstroming tegen andere obstakels aan.
Bijvoorbeeld een gebrek aan financiële ruimte, stress rond verkoop van het huis of onzekerheid over de betaalbaarheid van een nieuwe huurwoning in de vrije sector. Ook de vindbaarheid van geschikte woningen is een probleem, mede door het versnipperde aanbod.
Voor deze groepen zijn creatieve en toegankelijke verhuisregelingen erg belangrijk. Net zoals dat ook informatievoorziening en begeleiding beter aansluiten op hun situatie.
Aanpassingen in de huidige woning
Voor een grote groep ouderen is verhuizen geen optie of geen wens. Om hen veilig en zelfstandig te laten wonen, zijn aanpassingen aan de huidige woning cruciaal. Denk aan trapliften, stallingen voor scootmobielen of het veiliger maken van badkamers.
Lopende proefprojecten zijn een stap in de goede richting, maar vragen om structurele uitbreiding en versnelling. Gemeente, zorgverzekeraars en corporaties moeten hierin samen optrekken.
Beter digitaal en administratief toegankelijk
Daarnaast zijn er nog praktische belemmeringen. Woningzoekplatform Woningnet is voor veel ouderen lastig toegankelijk doordat dit niet echt gebruikersvriendelijk is en weinig informatie biedt. Ook duurt het vaak te lang voordat vergunningen voor woningaanpassingen worden verstrekt. Dat staat snelle doorstroming of aanpassingen in de weg.
Tijd voor een samenhangende aanpak
Wij pleiten - naast het doorstroomoffensief - ook voor een Langer - in - eigen -huis - offensief. Voor een grote groep ouderen is verhuizen namelijk gewoon geen optie of wens. Om hen veilig en zelfstandig te laten wonen, zijn aanpassingen aan de huidige woning van groot belang, binnen of buiten de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Voor een samenhangende aanpak zouden gemeente, corporaties, huurders- en zorgorganisaties intensief moeten gaan samenwerken aan structurele oplossingen. Alleen zo kan Amsterdam écht inspelen op de groeiende en diverse woonbehoeften van ouderen.
Lees ook:
Reactie Cliëntenbelang Amsterdam op Doorstroomoffensief Passend Wonen' (PDF, 7 april 2025)