24 september 2022

Dovenstichting blij met aandacht voor gebarentaal

Sinds vorig jaar juli is de Nederlandse Gebarentaal een erkende taal in Nederland. Stichting Welzijn Doven Amsterdam (SWDA) merkt dat de aandacht voor doven en slechthorenden groeit. Coördinator Alexander Bosman: “We hebben baat bij het Irma-effect, genoemd naar de gebarentolk die landelijke bekendheid kreeg tijdens de coronapersconferenties.”

 

De SWDA beheert al zo’n 40 jaar een dovenontmoetingscentrum, niet alleen voor doven maar ook voor horenden. Alexander: “Door de verhuur van onze zaal komen ook horenden hier binnen. Op die manier komen ze in aanraking met dove mensen, en met gebarentaal.”

 

Inclusie

SWDA is dus al een hele tijd bezig met inclusie. Sinds het VN-verdrag Handicap neemt de gemeente Amsterdam ook steeds meer verantwoordelijkheid. Zo zijn samen met de SWDA een stuk of 6 stemlocaties doofvriendelijk gemaakt.

 

Alexander: “De medewerkers van de stembureaus hebben bij ons een training gebarentaal gevolgd, waar ze de belangrijkste woorden leerden die met stemmen te maken hebben. Meer dove mensen gaan sinds die tijd stemmen, omdat ze zich welkom voelen.”

 

Geen mondbeeld door mondkapjes

Voor dove mensen heeft de coronapandemie meer gevolgen gehad dan voor horenden. Alexander: “Door de verplichting om een mondkapje te dragen, konden dove mensen het mondbeeld en gezichtsuitdrukkingen niet zien. Ze konden dus niet door liplezen begrijpen wat de ander zei. 

 

Dat de moeizame communicatie - onbedoeld - het gevoel van eenzaamheid en uitsluiting versterkte, mag duidelijk zijn.” Daarentegen is Alexander positief over de communicatie van de overheid over corona. “Op de inentingslocaties werd gewerkt met plaatjes, zodat doven beter konden begrijpen wat er van hen verwacht werd.”

 

Project om taalachterstand te verkleinen

Er komt steeds meer aandacht voor dove jongeren. Relatief veel van hen hebben een Wajong-uitkering, omdat ze de Nederlandse taal niet goed genoeg beheersen. Dat komt omdat Nederlands hun tweede taal is, met gebarentaal als moedertaal. Daarom is er nu een 3-jarig project om dove jongeren taalles te geven, zodat ze beter kunnen communiceren met hun leidinggevende en collega’s.

 

Alexander: ”We hebben voor hen een speciale lesmethode ontwikkeld, omdat de bestaande lessen voor laaggeletterden niet aansluiten bij hun beperking. We hebben het lesmateriaal aangepast door het meer ‘visueel’ te maken. Meer plaatjes, meer filmpjes. En omdat de docenten ook doof zijn, valt het kwartje beter bij de jongeren.”

 

Wensen

Alexander heeft nog wel een paar wensen op zijn lijstje staan. “Het zou fijn zijn als belangrijk Amsterdams nieuws ook in gebarentaal gepresenteerd wordt. Zoals bijvoorbeeld het nieuws over de aanslag op Peter R. de Vries vorige zomer. Technisch gezien is dat haalbaar. Een tolk kan thuis opnames maken, die dan in het beeld kunnen worden opgenomen.”

 

Ook wil hij graag makkelijker kunnen communiceren met de gemeente: “Dove mensen zouden graag meer mogelijkheden krijgen om te mailen met de gemeente Amsterdam. Telefonisch contact opnemen is lastig, want daarvoor zijn allerlei hulpmiddelen nodig, zoals een teletolk-app.”

 

Moderne hulpmiddelen

Alexander kan zijn werk doen, doordat hij een dag per week een tolk kan inhuren. Op die manier is ook het interview voor dit artikel gehouden. Voor andere bezigheden maakt hij gebruik van een tolk op afstand, want een tolk hoeft niet altijd fysiek aanwezig te zijn.

 

“Als ik bijvoorbeeld naar de Mediamarkt ga, en iets aan de verkoper wil vragen, bel ik naar Teletolk. Dat is een bemiddelingscentrum waar tolken aanwezig zijn die op dat moment je vraag in gebarentaal kunnen vertalen naar het Nederlands. En andersom. Er ontstaat dan een telefoongesprek met 3 personen. Omdat het moeilijk concentreren is vanwege het kleine scherm van een mobieltje, doe ik dit liever niet langer dan een aantal minuten.”

Terug naar het nieuwsoverzicht »

---