13 december 2024
Afstemming en samenwerking nodig
Op 19 november jl. organiseerde ons Platform Mantelzorg Amsterdam (PMA) een bijeenkomst met vertegenwoordigers van diverse organisaties uit Amsterdam en de landelijke organisatie Mantelzorgelijk. Alle organisaties erkennen dat mantelzorg een groot maatschappelijk vraagstuk is. Daarom is er meer onderlinge afstemming en samenwerking nodig en wordt er gekeken hoe we gezamenlijke acties kunnen opzetten.
Uit Amsterdam waren er bestuurders en managers van MEE, Markant, Cliëntenbelang Amsterdam, SOOZ - opbouwwerk, een stedelijk ambtenaar mantelzorg en een aantal vrijwilligers van het PMA.
Hetty Welschen was de onafhankelijk voorzitter tijdens de middag en Rick Kwekkeboom (Lector langdurige zorg) gaf een presentatie vanuit haar expertise, voordat de aanwezigen met elkaar in gesprek gingen. "Mantelzorgers zorgen al", vertelde Rick en de grote vraag is hoe ze dit volhouden en wat daarvoor nodig is.
Actieplan Mantelzorgondersteuning
In september presenteerde de gemeente Amsterdam het Actieplan Mantelzorgondersteuning. Hierin is aandacht voor oudere en jonge mantelzorgers én mantelouders. De laatsten zijn toegevoegd aan het plan na advies van het PMA.
Opmerkelijk is dat het actieplan valt onder het gemeentelijk ouderenbeleid. Hierover heeft het PMA op 6 november ingesproken bij de Raadscommissie Zorg.
Uit onderzoek en ervaringen komen onderstaande punten naar voren:
- Mantelzorgers moeten hun eigen leven kunnen leiden. Uitdagingen zijn onder andere eenzaamheid en verlies van verwachtingen.
- Erkenning en waardering zijn noodzakelijk.
- Overheid en professionals spelen een belangrijke rol in de ondersteuning van mantelzorgers.
- Communicatie tussen professionals in de zorg en mantelzorgers moet respectvol en open zijn.
- Aanpak moet gericht zijn op diverse groepen mantelzorgers.
- Samenwerking is noodzakelijk om de uitdagingen aan te pakken.
Breder bewustzijn
De vraag is wat mantelzorgers nodig hebben om de gewenste zorg de komende jaren goed te kunnen leveren.
- Meer mensen en organisaties moeten zich bewust zijn van de problemen van mantelzorgers. Organiseer hier bijvoorbeeld bijeenkomsten voor.
- Creëer klantreizen met persona’s om beter inzicht te krijgen in de behoeften van mantelzorgers.
- Zorg voor een gezamenlijke aanpak van zorg en welzijn. De rol die welzijn kan spelen blijft te vaak onderbelicht. De Lang Leven Thuisflats zijn een goed voorbeeld van een project, waarbij welzijn, zorg en woningcoöperaties samenwerken. Dat zou voor meer doelgroepen beschikbaar moeten zijn en niet alleen voor ouderen.
- Er moet een loket (fysiek en digitaal) komen, waar mantelzorgers terechtkunnen voor ondersteuning, informatie en voorlichting.
- Buurtteams zouden daarvoor een centrale rol kunnen spelen met de nodige deskundigheid.
Daarom gaven de aanwezigen aan erbij de gemeente en wethouders op aan te willen dringen dat de Buurtteams gaan werken met specialistische medewerkers mantelzorg en dat er in ieder stadsdeel weer mantelzorgconsulenten komen. Daarnaast moet mantelzorg een volwaardige plek op de agenda van de coalities van Amsterdam Vitaal en Gezond en de regiotafels krijgen.
Ideeën
Tijdens de bijeenkomst werden er ook verschillende ideeën opgehaald:
- Zorg voor vroeg signalering, gevolgd door een maatwerkgerichte aanpak: 'Mantelzorg op recept' naar voorbeeld van 'Welzijn op recept'.
- Maak een 'Digitale Voordeur' voor mantelzorgers, waar zij informatie kunnen vinden over de beschikbare ondersteuning en diensten.
- Zorg voor divers lotgenotencontact en organiseer naast fysieke ook digitale laagdrempelige bijeenkomsten.
- Zet in op respijtzorg die passend en flexibel is en maatwerk voor diverse groepen.
- Veel mensen stellen een waardering voor de mantelzorgers enorm op prijs. Een bijkomend voordeel hiervan was dat we een beter beeld hadden van het aantal mantelzorgers in de stad: 12.000 in 2018. In 2020 werd het zogeheten 'mantelzorgcompliment' afgeschaft.
Vervolgafspraken
Ter afsluiting zijn er nog een aantal vervolgafspraken gemaakt:
- We gaan de betrokken wethouder(s) erop wijzen dat we de deskundigheid op het gebied van mantelzorg terug willen zien in de Buurtteams.
- Op de Dag van de Mantelzorg (10 november 2025) organiseren we een grote conferentie, naast de kleinere bijeenkomsten gedurende het jaar ter voorbereiding hierop.
- Hiervoor nodigen we onder andere wethouders, leden van de gemeenteraad, ambtenaren en Ouder - KInd Teams uit om in gesprek te gaan met diverse mantelzorgers.