11 mei 2021
Meer doen voor familieleden van cliënten GGz en VB
Het Platform Mantelzorg Amsterdam heeft de aandacht voor de naasten van mensen met psychische problemen (GGz) en mensen met een verstandelijke beperking (VB) benoemd als een speerpunt. Hun positie is onderbelicht, hun mantelzorg is bijzonder en meestal langdurig. In veel gevallen maken zij zich zorgen om hun naasten en zijn ze minder of niet bezig met het daadwerkelijk verzorgen. Hun positie is vaak niet helder bij de instellingen die de cliënten zorg en ondersteuning bieden.
Sinds kort hebben we een vrijwilliger in de kerngroep van het platform die de positie van deze groepen familieleden als aandachtsgebied heeft: Wim Koning. Met name vanwege zijn eigen ervaringen: “Ik heb een broer die al jaren in een beschermde woonvorm woont. Als familie zijn we erg betrokken en willen natuurlijk het beste voor hem. Jarengeleden ben ik daarom ook lid geworden van een familieraad.
Later ben ik jarenlang vertrouwenspersoon geweest voor naastbetrokkenen van cliënten in een GGz-instelling. Al die jaren heb ik me geen mantelzorger gevoeld. Zo hebben ze ons, mijn zussen en mijzelf, ook nog nooit genoemd. Binnen de GGz-gemeenschap spreken we namelijk over naastbetrokkenen of familie.
Zorg overnemen
In mijn praktijk als vertrouwenspersoon ontstonden de meeste wrijvingen, wanneer familie de zorg voor hun naaste van de beroepskrachten wilde of moesten overnemen. In die situaties ging ik als vertrouwenspersoon op zoek naar het moment, waarop de samenwerking misliep. En dat was in de meeste gevallen het moment wanneer de naasten niet meer vader, moeder, partner, broer of zus konden zijn, en zorgverleners werden.
Toen ik na mijn pensionering mijn ervaringen wilde inzetten, besloot ik me meer te richten op de politiek. De politiek bepaalt namelijk voor een belangrijk deel wat er binen de zorg gebeurt. Tijdens mijn eerste zoektocht vond ik niets wat erop wees dat er aandacht was voor de belangen van naastbetrokkenen binnen de GGz en VB-sector.
Mantelzorger
Totdat ik met wat mensen in gesprek kwam die politieke ervaring hadden. Zij wezen mij erop dat binnen de gemeentelijke politiek de GGz-naastbetrokkenen onder de noemer ‘mantelzorg’ vallen. Met mijn 30 jaar ervaring binnen de GGz, hoorde ik dat voor het eerst.
Het blijken 2 verschillende werelden te zijn. In het ene geval worden we ‘naastbetrokkenen’ genoemd en in het andere ‘bijzondere mantelzorgers of GGz-mantelzorgers’. Dat kan voor verwarring zorgen. Met als gevolg dat de belangen van de groep naasten ondergesneeuwd kunnen te raken.”
Triadisch werken
Inmiddels hebben we een document opgesteld en met ambtenaren besproken. We hebben aangegeven dat het zogeheten ‘triadisch werken' erg belangrijk is, omdat daarin de naasten op een gelijkwaardige manier worden betrokken bij de zorg.
We willen de groep naasten goed gaan definiëren en hun belangen inventariseren. We zullen in onze notitie aanbevelingen opnemen om zo invloed uit te oefenen op de positie van de naasten en verwanten in de GGZ en VB-sector.